Mexico en de Maya’s zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Mayasteden bestonden al voordat onze jaartelling begon en stonden in het gebied dat wij nu kennen als Mexico. Maar ook omliggende landen als Guatemala, Belize en Honduras werden bewoond door dit ver ontwikkelde volk. Overblijfselen van grote Maya-complexen met immense piramides, pleinen en rituelen zijn nog steeds te vinden in vooral de beroemde Mexicaanse regio’s Yucatán en Quintana Roo en ik neem je mee naar vijf geweldige Mayasteden Mexico.
Vliegen naar Mexico? Boek je vliegticket via Momondo
Maya’s geschiedenis
Maar eerst een stukje geschiedenis. Want hoe zat het ook alweer? Wanneer leefden de Maya’s eigenlijk? En hoe leefden ze? En wat deden ze waardoor ze zo beroemd zijn geworden? Welnu. De eerste tekenen van de Maya’s stammen al uit 2000 jaar voor Christus, maar tussen 250 en 900 na Christus (Klassieke periode) floreerden de Maya’s pas echt. Maya’s waren goed in wis- en bouwkunde. Ze wisten veel van astrologie en baseerden hierop hun eigen kalender waarin een jaar overigens ook gewoon 365 dagen had. Maya’s leefden voornamelijk van landbouw en hadden zelfs al hun eigen schrift, waardoor we ten opzichte van het nu van mening zijn dat Maya’s ver ontwikkeld waren.
Maya’s leefden van landbouw, schreven verhalen, hadden hun eigen kalender en maakten kunst. Bovendien bouwden ze bizarre complexen die vandaag de dag nog steeds overeind staan. Als je dan opmerkt hoe Mexicanen tegenwoordig hun huizen bouwen (lees: veel krakkemikkige pandjes met golfplaten daken), dan deden hun voorouders wel iets beter hun best. Al in de negende eeuw verlieten veel Maya’s hun steden en trokken ze naar andere gebieden en zo ontstonden tijdens de postklassieke periode weer nieuwe Maya-nederzettingen. Zo blijkt maar weer: mensen zijn een rondtrekkend volk. Altijd al geweest. Migratie is van alle tijden.
In de zestiende eeuw kwamen de Spanjaarden aan in het gebied wat we nu Midden-Amerika noemen en veroverden de conquistadores de Maya-steden. En hoewel velen denken dat het Maya-volk werd uitgeroeid is niets minder waar. Tot aan de dag van vandaag leven er Maya’s, gewoon op hun ‘eigen’ grondgebied en worden er nog steeds Maya-talen gesproken. Moderne Maya’s voelen zich nog enorm betrokken bij hun anchestors en dat is compleet begrijpelijk. Ook al hebben ze de Spaanse taal en de cultuur enigszins overgenomen, hun Maya-hart blijft altijd kloppen.
MAYASTEDEN MEXICO
5x mooie Mayasteden in Yucatán
Ga of ben je op reis in Mexico, dan is het een must om in de Maya-cultuur te duiken, al is het maar voor één dag en ook al heb je een luier- slash strandvakantie. De Maya’s zijn zo enorm bepalend en van betekenis geweest voor Mexico (en de omliggende landen) dat het een belediging zou zijn om helemaal geen tijd aan ze te spenderen. Mexico is meer dan alleen sombrero’s en wuivende palmen, Mexico heeft een verleden en wat voor een. Veel Mayasteden Mexico staan nog overeind.
1. Chichén Itzá: Mayastad der Mayasteden Mexico
De allerberoemdste van alle Mayasteden Mexico en daarbuiten is Chichén Itzá. Niet Paaseiland, de Eiffeltoren, de Akropolis of Angkor Wat zijn in 2007 benoemd tot een van de Zeven Nieuwe Wereldwonderen, maar het was Chichén Itzá die er met de hoofdprijs vandoor ging en tot het zevende wonder werd benoemd. Waarom? Dat heeft ongetwijfeld met de bijzondere en veelbetekenende Maya-cultuur te maken. Waarom per se dit complex? Omdat er bizar veel van over is én omdat het kasteel van het complex een heel bijzondere is.
Het kasteel (El Castillo in Spaans) is een piramidevormige tempel waarin de god Kukulcan (betekenis: gevederde slang) werd geëerd. Aan alle vier kanten bevinden zich trappen met 91 treden plus bovenaan het platform als laatste trede. In totaal dus 365 treden, evenveel als de dagen in een jaar en de vier zijden staan voor de seizoenen. Het állerleukst aan dit bijzondere bouwwerk is dat op de eerste dag van de lente en de eerste dag van de herfst de zon zo staat, dat het door de schaduwen lijkt alsof er slangen langs de trappen sluipen. Hoe tof!
Chichén Itzá werd pas na de Klassieke Periode (rond de negende eeuw) belangrijk. Doordat veel Maya-gemeenschappen rondtrokken en zich in Chichén Itzá vestigden, werd de stad de grootste van de Maya-geschiedenis. De piramide van Chichén Itzá is het beroemdste gebouw van de hele Maya-cultuur en verschijnt meteen op je netvlies als je aan de Maya’s of aan Mexico in zijn algemeenheid denkt. Het is echt een must om te bezoeken als je in Mexico bent.
→ Chichén Itzá is best te bezoeken vanuit de stad Valladolid
Tip: ga op tijd om de drukte voor te zijn en boek een gids om je rond te laten leiden door het complex.
2. Ek Balam: een van Mexico’s minst bekende Mayasteden
Toen ik me door een taxi liet afzetten om m’n huurauto op te halen om aan m’n roadtrip door Yucatán te beginnen, raadde de taxichauffeur me aan – terwijl hij m’n tas uit zijn kofferbak viste en een vervolgens een selfie met me maakte – om Mayastad Ek’ Balam te bezoeken. Ik had er nog nooit van gehoord en concludeerde dat het niet een heel bekende Mayasite zou zijn en dat bleek het geval. Maar wat was het de moeite waard.
Ek’ Balam is een complex met 45 gebouwen en floreerde in de Klassieke Periode van het Mayatijdperk, zo rond de achtste eeuw na Christus. Het bekendste gebouw is de zogenaamde Akropolis (betekenis: hoge stad in Grieks); een heel hoge piramide met 90 traptreden waarin de tombe van koning Ukit Kan Lek Tokʼ gevestigd zou zijn en het leuke is: je kunt hem beklimmen. Van bovenaf heb je een super uitzicht over de stad Ek’ Balam en het groene landschap waarin het gelegen is.
→ Ek’ Balam ligt niet ver van Valladolid
3. Uxmal: een van de mooiste Mayasteden Mexico
Wat mij betreft nog mooier en imposanter dan wereldwonder Chichén Itza is de Mayastad Uxmal. De piramide van de Tovenaar zoals deze in Uxmal wordt genoemd is huge en bestaat uit vijf op elkaar gebouwde piramides en is bizar hoog. Van een afstand lijkt ie glad, maar als je dichterbij kijkt, zie je dat de stenen van de muren perfect op elkaar gestapeld zijn. Tegenwoordig mag de toren niet meer worden beklommen en dat is maar goed ook, want zelfs ik zou er met mijn schoenmaatje 36 moeite mee hebben.
Uxmal is een van de belangrijkste Mayasteden uit de Klassieke periode en werd rond het jaar 500 gebouwd. Het complex bestaat naast de tempel onder andere ook uit een nonnenklooster, het paleis van de gouverneur en een sportterrein. In de gebouwen en ruïnes vind je veel tekeningen en hiërogliefen van de Maya’s waarvan bizar veel bewaard is gebleven en er wordt gezegd dat dit complex mooier is dan Chichén Itzá. Dat ze van elkaar verschillen is een zekerheid en daarom juist de moeite waard om beide te bezoeken.
→ Uxmal ligt niet ver van Mérida, de hoofdstad van Yucatán
4. Overgroeid door jungle: Mayastad Cobá
Tussen Valladolid en het hippische zon-, zee- en strandparadijs Tulum ligt een bijzonder Mayacomplex: Cobá. De ruïnes van deze Mayastad ligt aan het Meer van Cobá en is inmiddels volgroeid met bos. Dat kwam zo. Toen de Spanjaarden de stad ontdekten was hij nog bewoond, maar raakte daarna in vergetelheid. Pas rond 1920 is de stad herontdekt, maar in tussenliggende eeuwen heeft de natuur zijn werk gedaan. Een andere bijzonderheid aan Cobá is dat de gebouwen in de stad vrij ver uit elkaar liggen, waar een ludieke oplossing voor is gevonden: je kan er een fiets huren en over de bospaden met een plattegrond van de ene bezienswaardigheid naar de andere fietsen. Uiteraard heeft ook Cobá een tempel slash piramide en ook deze is, net als in Ek Balam, te beklimmen.
→ Cobá is gelegen tussen Valladolid en Tulum en vanuit beide plaatsen goed bereikbaar
5. Paradijselijke Mayastad Mexico Tulum
En dan misschien wel het mooiste complex van alle Mayasites. Het zijn niet per se de gebouwen of tempels die de Mayastad van Tulum zo bijzonder maken, maar het is de ligging die het hem doet. De Mayastad van Tulum ligt namelijk pál aan zee en dat geeft op sommige punten geweldig fotogenieke uitzichten. Je kan je zo voorstellen hoe de Maya’s er leefden als je door het complex wandelt. Wuivende palmen maken het plaatje compleet en als je klaar bent met sjouwen door de ruïnes met de brandende zon op je hoofd, neem je gewoon een duik in de Caribische Zee. Zwempak meenemen dus!
→ De Mayastad van Tulum ligt vlakbij strandparadijs Tulum
Lees ook: Wat te doen in Tulum Mexico: 6x tips en bezienswaardigheden
Weetjes Mayasteden Mexico:
- De Maya’s leven nog steeds, maar van 2000 voor Christus tot aan de Spaanse veroveringen in de zestiende eeuw na Christus hadden ze hun eigen nederzettingen. De bloeiperiode was tussen de jaren 250 en 900 na Christus;
- De Maya’s zijn dus een precolumbiaans volk. Zij waren zeer ver ontwikkeld voor hun tijd; van alle stammen die toen leefden waren zij de enigen met een eigen schrift;
- De Maya’s ‘ontdekten’ het getal nul;
- De Maya’s waren geïnteresseerd in astrologie en ontwikkelden hun eigen kalender: een jaar op de Mayakalender kent net als de moderne kalender 365 dagen;
- Er zijn wel dertig verschillende Mayatalen en vele worden nog steeds gesproken;
- Vooral in de provincies Yucatán, Quintana Roo en Chiapas zijn veel Mayasteden gevonden;
- Ook in omliggende landen leefden de Maya’s. Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador kennen ook beroemde Mayacomplexen;
- De bekendste Mayastad buiten Mexico? Dat is Tikal in Guatemala;
- Een van de andere bekende Mayasteden Mexico: Palenque in de provincie Chiapas. Diep verscholen in de jungle sloeg ik hem over, maar dat is des te meer reden om ooit terug naar Mexico te gaan.
Praktische tips Mayasteden Mexico:
Hoe kom je er?
Vanuit Amsterdam vlieg je het gemakkelijkst op Cancún, een toeristische badplaats met veel hoogbouw hotels. In Cancún huur je een auto en trek je gemakkelijk het binnenland in.
Vliegen naar Cancun? Boek je vliegticket via Momondo!
La Ruta Maya
De Mayaroute (la Ruta Maya) loopt dwars door Yucatán en is heel goed te bereizen. Heb je een rijbewijs, huur dan een auto. De wegen zijn er supergoed, maar ook het openbaar vervoer is er heel goed geregeld. Busmaatschappij ADO rijdt dagelijks tussen de grote plaatsen.
Auto huren? Huur je auto bij Sunny Cars
Geldzaken
In Mexico betalen ze met de Mexicaanse peso. Hoeveel deze waard is bereken je met de app XE Currency.
Meer handige reisapps: 12x reisapps die onmisbaar zijn tijdens je reis
Overnachten
Overnachten in Yucatán Mexcio? Boek je kamer(s) bij Booking.com
Dit artikel bevat affiliatelinks.
Meer Mexico en Belize? Lees ook:
- 10x waarom je een ticket naar Mexico wil boeken
- Route & planning: roadtrip door Mexico (Yucatán)
- Yucatán Mexico: 9x hoogtepunten die je moet zien
- Wat te doen in Tulum Mexico: 6x tips en bezienswaardigheden
- Dit zijn ze: de drie mooiste cenotes van Mexico!
- Doen in Mexico: op bezoek bij Frida Kahlo
- Tropisch paradijsje Caye Caulker: it’s unBELIZEable!
