Wat te doen in Johannesburg? Terwijl ik dit artikel schrijf ben ik nog in Johannesburg. Een week geleden kwam ik hier aan en ik had absoluut niet gedacht dat ik er nu nog zou zijn. Johannesburg is gevaarlijk, werd me gezegd. En blijf er vooral niet te lang. Maar gaandeweg merkte ik juist ook het tegenovergestelde. O, dat het grimmig is, dat zeker, maar Johannesburg is nog zóveel meer dan dat. Johannesburg is heel bijzonder. In deze blog neem ik je mee naar mijn ervaring met Joburg en de belangrijkste highlights en bezienswaardigheden Johannesburg die je niet mag missen tijdens je bezoek aan deze enerverende stad in Zuid-Afrika.
JOHANNESBURG BEZIENSWAARDIGHEDEN
Wat te doen in Johannesburg? Dit zijn 6x highlights
Johannesburg is niet mooi, knap of gezellig. Johannesburg is geen stad vol pracht en praal met mooie pleinen, schattige steegjes of andere bijzonderheden. De stad is een onsamenhangende brij van straten, bruggen, avenues en gebouwen waar in totaal meer dan vijf miljoen mensen op elkaar gepakt wonen. Er is geen centrum of een binnenstad. Het is er armoedig, gevaarlijk en de inwoners leven veelal op straat. Maar het is óók het kloppende zakelijke en industriële hart van Zuid-Afrika en vooral: de bakermat van de Apartheid. Johannesburg is ongelooflijk interessant.
Johannesburg – ook wel Joburg, Jozi of The City of Gold – ontstond pas in 1886 nadat er in de omgeving goud werkt ontdekt. Er ontstond een ware goldrush op het goud en de mensen gingen zich nederzetten rondom de goudmijnen. Binnen tien jaar woonden er honderdduizend mensen op de plek die we nu kennen als Johannesburg. Aan de indeling van bijvoorbeeld de straten en wijken is af te leiden dat er helemaal niets gepland was aan deze stad. Hij ontstond gewoon door de mensen die er kwamen wonen.
In de jaren ’50 en ’60 ontstonden er door het Apartheidregime van de overheid verschillende townships aan de randen van de stad. Deze townships zijn dorpen waar de niet-witte bevolking naar werd ‘verbannen’ door de voornamelijk witte regering. De townships van Johannesburg zijn tot de dag van vandaag een trieste weergave van het regime dat de bevolking van Zuid-Afrika zo lang verdeeld heeft. Maar daarover later meer.
Is Johannesburg gevaarlijk?
De vraag die ik me voordat ik de stad bezocht het vaakst heb gesteld is: is het wel verstandig om naar Johannesburg te gaan? Is die stad niet veel te gevaarlijk voor mij alleen? Het antwoord: ja en nee. Johannesburg is inderdaad gevaarlijk, daar hoef je niet heel ingewikkeld over te doen. Van het station naar je hotel lopen zou ik je van harte afraden want je komt gegarandeerd niet heelhuids over. Of in ieder geval niet met al je spullen. Je wordt zomaar beroofd waar een hele groep mensen bij staat en wanneer je net op het verkeerde moment op de verkeerde plek bent kan het zomaar nog heel anders met je aflopen.
En toch is dat raar. Want werkelijk álle mensen die ik heb ontmoet in de stad waren állemaal superleuk, grappig, vriendelijk en aardig. Echt, ik heb hier in Johannesburg alleen maar leuke mensen ontmoet. In Johannesburg heb ik niet één hufter meegemaakt. En dat in een stad die bekend staat als een van de gevaarlijkste ter wereld. Ik kan het nog steeds niet helemaal rijmen.
Ondanks de grimmige reputatie en de wijken waar je absoluut niet in je eentje over straat moet gaan, heb ik me niet vaak onveilig gevoeld. En ook dat is niet helemaal te rijmen. In Johannesburg is de ene straat veilig, maar steek je een kruising over, dan kan het opeens heel onveilig aanvoelen. Die onveiligheid heb ik zéker wel gevoeld. Maar onveilige situaties? Of mensen die me iets wilden aandoen? Totáál niet!
Tips voor veilig navigeren door Johannesburg? Onderaan deze blog vind je al mijn tips.
Wat doen in Johannesburg? Highlights en bezienswaardigheden
Maar dan. Wat zijn nou de highlights van Johannesburg? De must sees en niet over te slaan bezienswaardigheden van Joburg. Ondanks dat de stad zeker niet de knapste van het land is, is er een heleboel te ontdekken. De geschiedenis van Zuid-Afrika ligt in Johannesburg, is er voelbaar en nog zichtbaar. De Apartheid heeft zijn sporen nagelaten en je kunt er in Johannesburg niet omheen om in het verhaal van dat verschrikkelijke regime te duiken. Dit zijn de highlights en bezienswaardigheden van grimmig, rauw, en gevaarlijk Johannesburg.
Als je Zuid-Afrika, het land, het verhaal en de cultuur wil leren kennen, ga dan vooral naar Johannesburg
1. Apartheidmuseum
Om een goed beeld te krijgen van de Apartheid, de impact die het had en het hele verhaal erachter, moet je naar het Apartheidmuseum. Meteen bij de ingang voel je al hoe de verdeeldheid tussen zwart en wit bestond in die tijd. De rechteringang is voor whites, de linkeringang voor non-whites. In de tijd van de Apartheid was álles verdeeld tussen zwart en wit. Tussen Europeans en non-Europeans. En dan in de zin dat Europeans prima vrijheden hadden, maar de non-Europeans een heel ander regime hadden. Ingangen, wijken, winkels, parken; sommige waren voor whites en andere voor non-whites. Kwam je als non-whiter in een wit gebied? Dan werd je zonder pardon gearresteerd en gevangen genomen. Je kunt je het niet vóórstellen, maar de Apartheid werd pas in 1990 afgeschaft. Je gelooft je ogen gewoon niet wanneer je door het museum wandelt.
Let wel even op dat het museum heel onhandig is ingericht, het is echt een doolhof. Er zit niet echt een logica in de volgorde en ook het verhaal wordt niet chronologisch verteld.
2. Maboneng
Maboneng betekent Place of Light. Het is de leukste hipsterwijk van Johannesburg. Het is de wijk waar backpackers, artiesten, kunstenaars en ondernemers bij elkaar komen. In een wijk die voor 2009 nog levensgevaarlijk was, voel je je nu als een vis in het water als je door de straten loopt. Je wordt door bijna iedereen begroet en er is geen moment waarop je je onveilig hoeft te voelen. De Foxstreet is de hoofdstraat van Maboneng waar je hostels, art galeries, restaurants, clubs en op iedere hoek van de straat een koffietentje vindt. Perfécte uitvalsbasis voor je stedentrip Johannesburg.
Tip: Verblijf in het CurioCity Hostel (ideaal voor backpackers) of het zusje 12 Decades Art Hotel (voor wat meer privacy). Ze hebben beide dezelfde eigenaar en helpen je bovendien met walking tours en andere stadstours. Echt een aanrader!
3. Constitution Hill
Consitution Hill is nu een museum, maar was ooit de roemruchte gevangenis uit het Apartheidregime. Nelson Mandela, Mahatma Ghandi en Oliver Tambo hebben er allemaal vastgezeten in de tijd van de Apartheid. het huidige museum staat voor Zuid-Afrika’s reis naar democratie en vrijheid. De grootste verhalen vind je achter de gevangenismuren van de delen Number 4, the Old Fort en Women’s Jail (waar onder andere Winnie Mandela heeft vastgezeten).
Vooral in de jaren ’50 en ’60 puilde de gevangenis uit met politieke gevangen (mensen die protesteerden tegen de Apartheid) die er in verschrikkelijk erbarmelijke omstandigheden verbleven. Werd je er niet lichamelijk kapotgemaakt, dan wel geestelijk. Ook jongeren werden er vastgezet na de studentenopstand in 1976 die bruut en bloederig eindigde. Binnen de muren van de gevangenis vind je de verschrikkelijke uitvoering van de Apartheid. Opdat die tijd maar never nooit meer terug mag komen.
4. Soweto
In de tijd van de Apartheid werd de niet-witte bevolking door de witte regering verwijderd uit de centrale delen van Johannesburg en verbannen naar buitenwijken. Deze wijken liggen aan de randen van de stad – ook Kaapstad heeft deze buitenwijken. De buitenwijk Soweto is misschien wel de bekendste wijk van Johannesburg. Soweto staat voor South Western Townships en bestaat uit maar liefst 41 zogenaamde townships. Deze townships zijn een soort dorpjes, allemaal aan elkaar verbonden.
De townships bestaan uit bevallige huisjes met golfplaten daken vol asbest, zonder ramen en deuren en de meeste straten hebben geen asfalt. Het is er armoe troef. Beschamend dat er anno 2023 in een toch redelijk ontwikkeld land als Zuid-Afrika nog steeds mensen onder zulke erbarmelijke omstandigheden leven. En dat die mensen nog steeds zonder uitzondering allemaal non-whites zijn. De nalatenschap van de Apartheid is te vinden in de townships van Soweto.
Soweto ligt op zo’n twintig minuutjes van Johannesburg (Maboneng) en overnachten doe je er in Lebo’s Soweto Backpackers. Je komt hier vooral voor de fietstour door de townships van Soweto (die je overigens ook los kan boeken). Het is mega indrukwekkend om door zoveel armoede te fietsen en omgeven te worden door talloze blije kinderen die naar je zwaaien en je achterna rennen. Leuk weetje: een van de voetbalstadions van het WK 2010 staat middenin een van de townships van Soweto.
Lees ook: SOWETO | Doen in Johannesburg: fietsen door de townships van Soweto
5. Mandela House
Het huis van Nelson Mandela waar hij van 1946 tot 1962 woonde staat net als ieder ander huis zou kunnen staan op de hoek van een willekeurige straat. Het huis is nu een museum. Mandela House staat middenin Soweto in het township Orlando West en is zeker een bezoekje waard. Het kan er druk zijn en het huis is niet meer helemaal authentiek, maar toch krijg je een goede indruk van hoe het toen was.
Je kunt je zomaar voorstellen hoe Nelson Mandela in een stoel voor het raam een boek las uit een van de kasten die nog in de woonkamer staan. Op de salontafel een kopje koffie of thee. Er hangen foto’s en schilderijen aan de muur en in wat ooit de keuken was staat nog een fornuis. Het is indrukwekkend, vooral als je echt even laat binnenkomen dat je daadwerkelijk in het huis van Nelson Mandela staat.
6. Sandton
Upscale, zakelijk, rijk en in niets zoals de rest van Johannesburg. De wijk Sandton is een geval apart in Johannesburg. Het is het zakelijk district van de stad en wordt versierd door grote shopping malls, Hilton, het Sky Hotel, The Leonardo, The Capital Empire en meer van zulks. Je voelt er op geen enkele manier het echte Johannesburg, maar het is er daarentegen wel veilig. Ik sliep er een nachtje (heel decadent) voor niet eens heel veel geld (47 euro per nacht in het Sky Hotel, valt best mee toch?) en bracht een zaterdagochtend door in een van de malls. Sandton is vooral een leuke ervaring als je in het echte downtown Johannesburg bent geweest.
Tips voor Johannesburg
- Neem Ubers, geen gewone taxi’s. Ubers zijn ontzettend goed te vertrouwen omdat de chauffeurs geregistreerd staan bij Uber. Via de app geef je ze na je rit een rating, dus als ze in business willen blijven, zullen ze wel een goede service moeten geven. Dat geldt natuurlijk voor overal ter wereld. Download de app, zet je locatie aan en je hebt binnen no time een Uber gevonden die je voor een prikkie overal naar toe brengt. Extra tip: mocht je moeten pinnen en je hebt een béétje een klik met je Uber-chauffeur, vraag dan onderweg of hij/zij even met je meegaat naar een atm. Veiligheid boven alles
- Ga dus nooit alleen naar atm, vraag altijd aan iemand die je vertrouwt om met je mee te gaan
- Het openbaar vervoer is een ramp en bovendien niet veilig. Er zijn bussen, maar er rijden vooral veel kleine busjes die volstrekt willekeurige routes en tijdstippen aanhouden waar geen pijl op te trekken is
- Ga niet in je eentje de straat op. What? Afhankelijk van de wijk waar je je begeeft kan het heus in sommige straten, maar de hele stad door wandelen in je eentje kan gewoon echt niet. In Johannesburg loop je het ene moment in een prima straat en sta je wanneer een kruising bent overgestoken opeens in een getto. Wil je toch de stad in? Ga dan mee met een georganiseerde wandeltour. Met gids. Én een bodyguard.
Reizen naar Johannesburg
- Vanuit Amsterdam gaan er rechtstreekse vluchten naar Johannesburg (JNB). Je vergelijkt en boekt je vliegtickets via Skyscanner;
- Je tours door de stad boek je of bij je ho(s)tel of via het uitgebreide tourassortiment van Get your Guide;
- Je hotel, hostel of appartement boek je rechtstreeks via Booking.com. Aanraders zijn CurioCity Hostel of 12 Decades Art Hotel. Ze liggen allebei in Foxstreet in de veilige wijk Maboneng, wat de meest ideale uitvalsbasis is voor je verblijf in Johannesburg;
- Liever alles georganiseerd in een pakketreis? TUI biedt volledige reizen naar Zuid-Afrika.
Dit artikel bevat affiliatelinks. Wanneer je iets boekt vanuit de linkjes in dit artikel ontvang ik daar een kleine commissie over. Zo kan ik deze site in de lucht houden en jou blijven inspireren met reisverhalen, reistips en mooie bestemmingen.
